Lelystad verandert. En snel ook. Overal in de stad zie je het gebeuren: er wordt gebouwd, bedrijven breiden uit, de bevolking groeit. Maar achter die groei schuilt ook spanning. De woningnood is hoog, de druk op scholen, zorg en openbaar vervoer neemt toe. En straks komen er duizenden mensen bij, arbeidsmigranten die hier keihard nodig zijn om het werk te doen waar onze samenleving op draait. Ze plukken, verpakken, sorteren, bezorgen. Ze doen werk dat zwaar is, vaak onzichtbaar, en dat weinigen in Nederland nog willen doen. Bol.com wil 4.000 tot 5.000 mensen aannemen én huisvesten. Level One... Jysk... Samen gaat het tussen nu en 2028 misschien wel om 15.000 arbeidsmigranten extra. In Lelystad. Dat is 20% groei van onze stad in een paar jaar tijd.

Dat roept vragen op. En zorgen. Want hoe houden we het leefbaar voor iedereen?

In Nederland verblijven ruim een miljoen arbeidsmigranten uit Oost-, Midden- en Zuid-Europa. Veel van hen hebben dagelijks te maken met oneerlijke, onveilige of ongezonde woon- en werkomstandigheden. Of, erger nog, die op straat eindigen. Met alle gevolgen van dien voor henzelf, voor de wijk en voor de maatschappij. Vaak hebben mensen geen idee van hun rechten. En vaak zijn ze niet ingeschreven in de gemeente waar ze (tijdelijk) wonen, waardoor de gemeente ook geen goed zicht heeft op wie hier verblijft.

GroenLinks vindt dat wij als stad de regie moeten pakken. Zorgen voor duidelijke afspraken en strenge kaders. Anders lopen we achter de feiten aan. En zien we wat elders al gebeurt: misstanden, spanningen, mensen op straat. Ook in Lelystad slapen er al mensen in auto’s of worden arbeidsmigranten van de ene op de andere dag ontslagen en op straat gezet.

Dat mogen we niet laten gebeuren.
We moeten het goed regelen. Niet alleen voor hen, maar voor ons allemaal.

In Lelystad zijn vergevorderde plannen voor het realiseren van short-stay woonruimtes voor 2.500 mensen door Van de Valk (naast het hotel) en nog eens 5000 mensen bij uitzendbureau Level One. Bol nog zo een 4000 mensen in totaal. Zo'n woonunit buiten de stad is niemands droomhuis. Deze plekken zijn dan ook alleen geschikt om tijdelijk te wonen, voor maximaal 9 maanden. Wat veel mensen niet weten is dat deze woonlocaties niet worden betaald door de gemeente. De bedrijven investeren zélf in de huisvesting van hun personeel. Van der Valk, Bol.com, Level One, Jysk… zij dragen de kosten. De gemeente Lelystad stelt wel de kaders waaraan deze huisvesting moet voldoen.

Daarom zeggen wij: Huisvesting moet redelijk zijn: schoon, veilig, betaalbaar, beheerd en mét voorzieningen. Denk aan een huisarts, een apotheek, een winkel op loopafstand. Een busverbinding, zodat het niet elke zaterdag chaos is bij de supermarkt. Een gym, een plek om te ontspannen. Waarbij er zo veel als mogelijk ruimte is voor Lelystadse ondernemers. En er moet een informatiepunt komen voor arbeidsmigranten. Waar ze terechtkunnen met vragen over werk, zorg, taal en rechten.

En misschien wel het belangrijkste: iedereen moet ingeschreven worden in de basisregistratie personen (BRP) van de gemeente. Want zonder inschrijving geen toegang tot zorg. Zonder inschrijving heeft de gemeente geen zicht op wie in de stad verblijft. En zonder inschrijving krijgt Lelystad ook niet het geld om voorzieningen op peil te houden.

Dit gaat niet alleen om een menswaardige behandeling van de arbeidsmigranten in onze stad, dit helpt óók de stad vooruit. Want zolang er geen goede huisvesting is, worden woningen onderverhuurd, slapen mensen op straat en ontstaan er spanningen in de wijk. Fatsoenlijke oplossingen zorgen voor rust en grip. En ze helpen om huisjesmelkers en uitbuiting te stoppen.

Tegelijk zeggen we ook dat bouwen voor Lelystedelingen is net zo belangrijk. We begrijpen heel goed dat het wringt als jongeren geen woning vinden, terwijl er wel snel gebouwd wordt voor anderen. Daarom maken we ons ook hard voor meer sociale huur, betaalbare koopwoningen, én duidelijke afspraken met projectontwikkelaars.

Samengevat:

  • De wooncrisis raakt ons allemaal.
  • Arbeidsmigranten zijn niet het probleem. Zij zitten vaak in een situatie van oneerlijke of onveilige woon- en werkomstandigheden.
  • Het probleem is het gebrek aan visie, regie en eerlijke keuzes.

GroenLinks kiest voor een stad waarin iedereen meetelt.

  • Voor eerlijk wonen. Met basisvoorzieningen voor wie tijdelijk hier is, én voor wie hier een leven opbouwt.
  • Voor een stad waarin we niemand uitspelen, maar elkaar juist vasthouden.
  • Voor menselijkheid, duidelijkheid en verantwoordelijkheid.

Lelystad verandert. Laten we samen zorgen dat het een stad blijft voor ons allemaal.