De gemeenteraad bespreekt vanavond de begroting voor 2021. De bijdrage van GroenLinks, zoals verwoord door fractievoorzitter Sjaak Kruis, is als volgt:

Vorig jaar opende ik mijn algemene beschouwingen met het volgende citaat: “Ga niet met de bijl het koraalrif te lijf”. Het was de waarschuwing van MDF – directeur Rik Bovenberg tijdens de inspraak daaraan voorafgaand. Volkomen plotseling overleed Rik helaas op 15 september jl. Hij is in onze gedachten.

Zijn waarschuwing gaf ons aanleiding om als voorbereiding op deze begrotingsbespreking een rondje te maken langs de Lelystadse sociaal – maatschappelijke en culturele velden. We spraken veel van de spelers daarin. Zij gaven ons een verontrustend beeld van de huidige situatie:

  • met hangen en wurgen en met benutting van de rijksregelingen redden de zorgpartners en culturele instellingen het in 2020 net qua financiën;
  • de hoeveelheid werk neemt, zeker in zorg en welzijn, enorm toe: MDF heeft te maken met veel meer depressieve klachten van cliënten en het opbouwwerk bij St. Welzijn kan het werk nu eigenlijk al niet meer aan. De aanstaande veranderingen in de jeugdzorg duperen niet alleen personeelsleden, maar erger nog, inmiddels ook cliënten. De schulddienstverleners komen vooral volgend jaar voor een grote extra uitdaging te staan;
  • de Agora krijgt er voor conferenties en congressen forse concurrentie bij met Van der Valk. De nieuwe bioscoop bezorgt ze potentieel een (extra) negatief financieel resultaat; de Kubus en Corneel hebben al fors ingegrepen in de bedrijfsvoering, maar zullen de komende jaar niet ontkomen aan financieel zeer zwaar weer.

Het is goed te verklaren. Ze hebben te maken met drie financiële klappen achter elkaar: De vorige bezuinigingsronde loopt nog. Via de kadernota wordt er zwaar bezuinigd (ca € 10 mln structureel) op jeugdzorg en andere kwetsbaren. De Covid-19 crisis hakt er daarnaast ook nog eens stevig in. En dat terwijl juist in deze onzekere situatie er een extra beroep wordt gedaan op de werkers in zorg en welzijn. Het is een ondoenlijke combinatie van opgaven in een periode van grote onzekerheid.

Het college van B en W probeert oprecht rond Covid-19 oplossingen te vinden. De voorgestelde reservering voor 2021 – 2022 is natuurlijk prima, evenals het niet innen van huur en ander creatieve oplossingen. Maar we halen niet het onderste uit de kan. Structureel mogen we dan niet rijk zijn. Incidenteel is er geld genoeg om de gure financiële winter - die 2021 is - beter door te komen dan nu wordt voorgesteld: onze reservepositie is riant: ruim €2,5 mln. boven het maximum dat de raad gesteld heeft en ruim boven wat de accountant nodig acht. En ga je tussen het minimum en maximum zitten - niet zo gek in deze moeilijke tijd voor de samenleving - dan is er incidenteel meer dan €6,5 mln. eenmalige extra ruimte. Iets daarvan, collega’s, moeten we toch kunnen benutten? Economen zijn het erover eens dat anticyclisch investeren door overheden bij uitstek helpt crises te overwinnen.

GroenLinks wil de ellende zoals hierboven geschetst verzachten. We dienen de voorstellen van andere partijen die betrekking hebben op het zorg, welzijn, sport en cultuur natuurlijk mee in. Wij doen daarenboven drie eigen voorstellen:

  1. gelet op de precaire situatie in de jeugdzorg stellen we voor de bezuiniging daarop nog een half jaar uit te stellen;
  2. om de schuldhulpverlening op tijd te optimaliseren stellen we voor over te gaan op het “Haagse model: extra aandacht voor preventie en de schulden in een hand;
  3. ter bestrijding van de negatieve gevolgen van de Covid-19 – crisis voor armen en kwetsbaren hebben we een mooi voorstel om hen in te schakelen bij activiteiten in de voedselketen (waarvan Lelystad er zo veel kent).

Het Lelystadse “koraalrif” van zorg, welzijn, cultuur en sport is immers veel te kwetsbaar, mooi en vooral ook te belangrijk om met de bijl van deze coalitie te lijf te gaan.

En overigens vinden we dat een veel daadkrachtiger uitvoering van het duurzaamheidsbeleid nodig is dan nu gebeurt. De slakkengang van de afgelopen 2,5 jaar op dit gebied wordt voortgezet door dit nieuwe college en is de hoofdstad van de nieuwe natuur onwaardig.