Waar we onze wereld altijd als vanzelfsprekend zagen, zien we nu dat de leefbaarheid in delen daarvan onder druk staat. En ook sociaal gezien zijn de grenzen bereikt. We zijn rijker dan ooit, maar komen overal tekort, vrij naar Heijne en Noten. Ons systeem dat gericht is op groei is op z’n einde gelopen. Radicale hervormingen in onze omgang met de aarde, op de arbeidsmarkt, in de gezondheidszorg, de economie en in het onderwijs zijn hard nodig. 

Tegelijkertijd realiseren we ons heel goed de schaal waarbinnen wij als gemeenteraad opereren. We zijn maar een klein stipje op de wereld, maar onze keuzes doen ertoe en hebben grote invloed op in elk geval ruim 80.000 mensen. We zien in deze kadernota dat er ook wel wat verschuivingen plaatsvinden. Op natuur bijvoorbeeld, dat de prominentere plaats krijgt die het verdient. We zien ook dat er geld wordt geïnvesteerd in fietsverbindingen, in de kust en dat we serieus meepraten over de Lelylijn. Samen Lelystad Oost begint op stoom te komen en de maatschappelijke agenda is een veelbelovend initiatief. Al met al zijn we best blij met deze ontwikkelingen. 

Aan de andere kant zien we ook dat het de bestuurlijke boodschap echt aan visie ontbreekt. Waarom doen we wat we doen? Waarom is het ene voorstel wel, en het andere niet opgenomen? Wat dragen deze keuzes bij aan het Lelystad van over 20 jaar? Verwijzen naar het raadsakkoord is echt onvoldoende, want de wereld staat niet stil. De kadernota is ons belangrijkste document, dus we dagen het college uit om volgend jaar met een wat meer bevlogen, inspirerend en samenhangend verhaal te komen. 

Het kan daarbij helpen om te realiseren wat de dwarsverbanden zijn in ons beleid. Bestuurlijk gezien is het misschien logisch om zaken op thema te verdelen, maar het lukt ons onvoldoende om de gevolgen daarvan op het geheel mee te nemen in beleid en besluitvorming. Wat doet een vliegveld met de luchtkwaliteit? Wat doen distributiecentra met het woningtekort? Wat doet Bataviastad met het stadshart? En wat doet een autovriendelijke stad eigenlijk met de gezondheid van onze inwoners?

GroenLinks durft keuzes te maken, en ziet een stad voor zich met voldoende menswaardig werk, een stad waar de natuur groeit en bloeit, en stad waarin de welvaart rechtvaardig verdeeld is en een stad waarin iedereen zich optimaal kan ontwikkelen en ontplooien.

Een uitgangspunt voor ons is dat we kijken naar preventie in plaats van reparatie. Eind 16e eeuw schreef Desiderius Erasmus het al: voorkomen is beter dan genezen. We zien die uitdaging terugkeren op 3 duidelijke onderwerpen:

Onze leefomgeving

Droogte rukt op, het aantal soorten dieren en planten neemt al jaren af, en de bodem is op veel plekken van lage kwaliteit. Driekwart van de insecten is verdwenen. Op de Europese biodiversiteitslijst bungelt Nederland onderaan, net als bij de waterkwaliteit. Slechts 1 procent van ons water voldoet aan de kwaliteitseisen en ons drinkwater staat onder druk. We kunnen gewoon stoppen met landbouwgif en het vliegveld, als we maar willen. Ja, het zijn lastige, soms impopulaire maatregelen. Maar het zijn ook maatregelen die ons veel meer brengen dan maatregelen achteraf. Onze leefomgeving is het voorbeeld waar preventie meer oplevert dan reparatie.

Bestaanszekerheid

De economie is de laatste jaren gegroeid, en de werkloosheid is afgenomen. Maar het is een fabeltje dat economische groei automatisch goed is voor een samenleving. Slechts een deel van de mensen profiteert daarvan, waardoor de kloof groter wordt. We zien dat ook terug in de onvrede van mensen over bijvoorbeeld de politiek. De oplossing voor armoede zijn geen ingewikkelde regelingen, maar een dak boven je hoofd en voldoende inkomen, een eerlijke economie dus. Ook hier is voorkomen beter dan genezen.

Gezondheid

Jongeren ervaren steeds meer psychische problemen, de zorgvraag explodeert en mensen worden minder fit. Stress, prestatiedruk en slaaptekort rukken op. Mensen worden mentaal en fysiek ongezonder en dat is geen natuurwet, dat is een gevolg van politieke keuzes. Een gezonde stad is een stad met schone lucht, een groene omgeving en een stad waarin de fiets sneller is dan de auto. Ook hier geldt dat vooraf anders inrichten beter werkt dan achteraf proberen te repareren.

Voorkomen in plaats van genezen. Die keuze mag ook in gemeentelijk beleid wel wat scherper terugkomen, hoewel we dus zeker ook zien dat het college de goede kant op beweegt. Samenvattend: Ja, we missen echt de visie, het grotere verhaal, en denken dat het college dit beter moet kunnen. Maar we denken ook dat de meeste voorstellen van de kadernota echt wel wat toevoegen aan de stad. We willen wel graag op enkele punten wat accenten aanbrengen en we dienen daarvoor een aantal moties en amendementen in.

We hebben de collegeadviezen inmiddels gezien en zijn daar niet blij van geworden. Het lijkt toch een beetje op oude politiek, veel ontraden in plaats van een handreiking doen om nader tot elkaar te komen. Bij veel amendementen geeft het college bijvoorbeeld aan dat de dekking ontbreekt, maar komt zelf in de kadernota wel met allerlei bijstellingen en actualisaties. Dat maakt de noodzaak tot een visie des te groter, want waarom de voorstellen van het college wel en die van de raad niet? Gelukkig zijn het slechts adviezen en maken we als raad uiteindelijk zelf de beslissing over 3 weken