De Metropoolregio Amsterdam is een samenwerkingsverband tussen verschillende gemeenten en instanties die af en toe samen komen om verschillende problemen en ideeën in de regio Amsterdam te bespreken. Lelystad hoort ook daarbij.
Laatst was er weer een bijeenkomst. Hierin kwam ook het thema bereikbaarheid voorbij. De problemen die hierbij naar voren kwamen waren vooral dat de wegen dichtslibden en de treinen te vol waren. Eigenlijk niets anders dus dan jaren geleden, het is natuurlijk een probleem van alle tijden. De oplossingen kwamen ook nu vooral weer in het verbreden van wegen, het aanleggen van nieuwe wegen, het aanleggen van nieuwe spoorlijnen enz.
Het zijn typisch voorbeelden van een probleem proberen op te lossen in plaats van een probleem te voorkomen. Het echte probleem, er zijn teveel mensen tegelijkertijd op weg, voorkom je hier natuurlijk niet mee.
Natuurlijk zijn er voor bepaalde spoorwegen en wegen goede argumenten te verzinnen om ze aan te leggen (bijvoorbeeld bij erg hard groeiende steden) maar vaak is het geen oplossing. Nieuwe verbindingen worden snel ontdekt en raken ook snel weer vol. We zien het bijvoorbeeld bij de ringweg Alkmaar, die 3 jaar na het opengaan alweer goed dichtzit in de spits. Of er nou 4 of 8 banen liggen, als iedereen van dezelfde afrit wil blijft de filedruk onverminderd hoog.
Een rechtstreekse spoorlijn (langs de A27) tussen Almere en Hilversum kan natuurlijk een drukvermindering op de Hollande Brug geven, maar in reistijd scheelt het niet zoveel ten opzichte van de Gooiboog. De nieuwe HOV-verbinding van Hilversum naar Huizen lijkt ook een belangrijke investering, maar ook nu ben je in de spits in een half uur van Hilversum naar Huizen. Dat zal hooguit een tijdsverkorting van 10 minuten opleveren. De vraag is natuurlijk of je daar erg veel geld aan wil uitgeven, of dat je met wat kleine aanpassingen de rijtijd nu ook al kunt verkorten. Ook spoorlijnen, busbanen etc. komen uit op al bestaande knooppunten, die onverminderd druk zullen blijven. Er komen steeds meer flessenhalzen in Nederland waar het verkeer vastloopt.
Ik denk dat de oplossing meer zit in het spreiden van het woon/werkverkeer. In dit opzicht missen vaak de progressieve ideeën. De scholen beginnen nu om half 9, de winkels gaan om 9 uur open en op veel kantoren word je ook geacht om 9 uur binnen te zijn. Dat vraagt bijna automatisch voor problemen en drukte. Waarom zouden winkels niet om 10 uur open kunnen gaan?
Natuurlijk zijn er veel bedrijven enz. waar niet kan worden getornd aan de tijd. In die gevallen kun je denken aan het stimuleren van het thuiswerken van de medewerkers. Als slechts 5 procent meer thuis werkt van de mensen, zorgt dit al voor een behoorlijk grote lastenvermindering op de wegen en in de treinen. Als overheid zou je hier een grotere rol in kunnen spelen dan nu het geval is.
Ook kun je ondernemers stimuleren om kleine bedrijfjes op te zetten dicht bij huis. Verspreiding van werk zal zeker voor minder filedruk zorgen. We willen nu allemaal op hetzelfde moment naar dezelfde plek (bijvoorbeeld de Zuidas in Amsterdam).
Met andere woorden, als we echt iets aan deze problematiek willen doen, zullen we het ook in andere richtingen moeten gaan zoeken dan het vergroten van de capaciteit van de infrastructuur, los van het feit dat natuurlijk ook het vergroten van de spoorwegcapaciteit een belangrijke investeringen is. Soms zijn er meerdere oplossingen nodig (en/en) in plaats van een specifieke oplossing (of/of). Laten we daar als politiek onze schouders onder zetten.